Wikifin is een initiatief van de

Wikifin is een initiatief van de Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten. Lees meer over Wikifin.

couple-looking-building.jpg
Aangepast op

Heb je een architect nodig?

Op deze pagina
Een gezin voert een gesprek met de aannemer op de werf van hun huis

Je hebt een architect nodig om de plannen voor je toekomstige woning te ontwerpen. Toch doet een architect méér dan dat.

  • Hij vraagt bij de gemeente een omgevingsvergunning aan.
  • Hij houdt toezicht op de werf.
  • Hij zorgt ervoor dat alle termijnen worden nageleefd en adviseert je bij de oplevering van de werken. Dat is de eindfase op de werf.

In het contract dat je met je architect afsluit, kan je ook andere opdrachten opnemen.

Een architect vinden

Je kan door je buurt wandelen en aan de bewoners van huizen die je bevallen, vragen wie hun architect was. Leg je oor zeker ook te luisteren bij vrienden, collega’s of andere kennissen. Er worden tevens beurzen en andere gespecialiseerde evenementen georganiseerd waar je architecten kan ontmoeten.

Op de websites van architectenbureaus vind je een aantal realisaties terug, zodat je een eerste idee krijgt van hun "stijl". Het is belangrijk dat er tussen jou en de architect een vertrouwensrelatie groeit. Een eerste gesprek met een architect verbind je nergens toe.

Bij de Orde van Architecten kan je een lijst opvragen van de architecten in je streek.

Let op: Als je kiest voor sleutel-op-de-deur, dan koop je een woning bij een bouwpromotor die meestal zelf de architect kiest of voorstelt. Hij werkt dan wel in opdracht van die promotor en hij kan het moeilijk hebben om je belangen te verdedigen. De Orde van Architecten raadt aan om via een afzonderlijke schriftelijke architectenovereenkomst zelf een onafhankelijke architect van je keuze te raadplegen. Deze architect handelt totaal onafhankelijk van de promotor en staat je bij.

Contract

De architect moet je een schriftelijk contract voorleggen waarin alle belangrijke aspecten van de samenwerking beschreven staan:

  • De gegevens van bouwheer en architect
  • De plaats van de werken
  • De precieze opdracht van de architect
  • Het budget en wat er gebeurt als dat wordt overschreden
  • De aansprakelijkheden en de door de architect afgesloten verzekeringen
  • De honoraria (vergoedingen) van de architect
  • Je plichten als bouwheer en dus als klant van de architect
  • De afspraken rond de oplevering van de werken

Oplevering van de werken

De oplevering van de werken is de eindfase op de werf. Die gebeurt in twee stappen:

  • De voorlopige oplevering, waarbij je de werken goedkeurt en erkent dat ze correct zijn uitgevoerd.
  • De definitieve oplevering, die minstens een jaar later plaatsvindt, nadat je in de praktijk hebt kunnen vaststellen dat er geen problemen (gebreken) zijn. 

Weetje

Woon je al voor de voorlopige oplevering in de woning, dan kan je geen opmerkingen meer maken.

Aansprakelijkheid

Net als de aannemer is de architect vanaf de definitieve oplevering gedurende tien jaar aansprakelijk voor zware gebreken (fouten). Zijn aansprakelijkheid heeft betrekking op het ontwerp en het toezicht op het verloop van de werken. Die van de aannemer heeft te maken met de werken zelf. Soms is die grens moeilijk te trekken en moet er een expert worden aangesteld om uit te maken wie van de twee aansprakelijk is voor een probleem.

De vergoeding van architecten (vaak "ereloon" genoemd)

Je bent vrij om in overleg de vergoeding van de architect te bepalen. De wet legt geen barema’s of grenzen op. Om discussies achteraf te vermijden, maak je hierover het best van in het begin duidelijke afspraken.

Het ereloon kan op verschillende manieren berekend worden:

  • Als percentage van de reële bouwkosten
  • Aan de hand van het aantal te bouwen vierkante meters
  • Via een forfaitair bedrag
  • Via een uurvergoeding
  • Of een combinatie van al deze mogelijkheden

Hoeveel dat ereloon uiteindelijk bedraagt, hangt af van hoe breed de opdracht van de architect is én van diens reputatie. Net als in elk beroep, zijn er ook hier "sterren".
Sommige opdrachten kunnen in een apart contract worden vastgelegd.

Je kan op de website van de Orde van Architecten een raming maken van hoeveel werkuren een architect gemiddeld presteert bij een nieuwbouw- of verbouwingsproject. De betaling van het ereloon gebeurt over het algemeen in opeenvolgende schijven, volgens het vorderen van de werkzaamheden en de contractuele afspraken.

Geschillen

Stel dat je architect zijn werk niet uitvoert zoals het hoort en dat je hem of haar niet langer vertrouwt, dan heb je een aantal mogelijkheden:

  • Een bemiddelingsprocedure of minnelijke schikking. Daarvoor kan je terecht bij de Verzoeningscommissie Bouw. Die oplossing gaat vaak sneller en kost ongetwijfeld minder dan naar de rechtbank te gaan. Belangrijk om weten: bereik je met je architect geen akkoord en besluit je naar de rechtbank te stappen, dan stelt een expert van de Commissie een technisch rapport op waartegen noch je architect, noch jezelf zich kunnen verweren.
  • Een advocaat inschakelen en naar de rechtbank stappen om je gelijk te halen.
  • Contact opnemen met de Orde van Architecten, de vakvereniging van de architecten. Die procedure is enkel mogelijk als je het niet eens bent over de honoraria die je aan je architect moet betalen. De Orde bestudeert je dossier enkel als je dat samen met je architect vraagt. Alleen kan je geen procedure bij de Orde opstarten.