Inflatie is een algemene prijsstijging van goederen en diensten. Door inflatie kan je na verloop van tijd steeds minder kopen met hetzelfde bedrag in euro. Inflatie tast dus de waarde van je geld aan: het wordt steeds minder waard.
Een voorbeeld: in 2010 kostte een brood van 800 g 1,85 euro. Vandaag kost datzelfde brood 2,70 euro. Door de inflatie kan je vandaag met diezelfde 1,85 euro maar twee derde van een brood kopen. Je 1,85 euro is dus minder waard geworden, en je koopkracht is gedaald.
Om van inflatie te spreken is het niet voldoende dat de prijzen van enkele goederen en diensten stijgen: er moet sprake zijn van een algemene prijsstijging.
De oorzaken van inflatie
Er zijn drie mogelijke oorzaken van inflatie:
Kosteninflatie. De prijs van een product kan stijgen wanneer de transport- of productiekosten toenemen. Bijvoorbeeld wanneer de energieprijzen (elektriciteit, gas, aardolie ...) de hoogte in gaan. Om hun winstmarges te behouden, verhogen ondernemingen in die omstandigheden hun prijzen.
Bestedingsinflatie. Dit soort inflatie komt voor wanneer de vraag naar producten of diensten stijgt, en het aanbod niet op de stijgende vraag is afgestemd. Zolang de productie de vraag niet kan volgen, zal de prijs blijven stijgen.
Ingevoerde inflatie. Als de waarde van een munt daalt ten opzichte van andere belangrijke munten, leidt dat tot een prijsstijging van ingevoerde producten.
De gevolgen van inflatie
Gevolgen voor salarissen en voor de sociale uitkeringen?
In België worden de lonen, werkloosheidsuitkeringen, pensioenen en bepaalde andere inkomens geïndexeerd. Ze worden met andere woorden aangepast aan de stijgende kosten van het levensonderhoud. Het moment waarop ze worden aangepast varieert naargelang het statuut (werknemer, ambtenaar, gepensioneerde ...) en de sector.
Gevolgen voor zelfstandigen
Voor zelfstandigen kan inflatie een groter probleem vormen. Als zij de prijsstijging van goederen en diensten die zij zelf moeten betalen om hun goederen of diensten te produceren niet kunnen doorrekenen aan hun klanten, daalt hun winst.
Risico op een inflatiespiraal bij een te hoge inflatie
Bij een hoge inflatie worden de lonen afgestemd op de stijgende kosten van het levensonderhoud: ze worden geïndexeerd. Deze loonsverhoging kost ondernemingen geld. Om hun winstmarges op peil te houden, zullen zij hun prijzen optrekken. Zo komt er opnieuw een algemene prijsstijging van goederen en diensten, wat leidt tot een nieuwe indexering van de lonen, enzovoort. Dat is een inflatiespiraal.
Wat zijn de gevolgen van inflatie voor spaarders?
Inflatie vermindert de koopkracht van spaarders. In welke mate precies, kan je berekenen via onze inflatietool.
En voor wie een lening heeft?
Bij leningen met een vaste rentevoet heeft de inflatie vaak een gunstig effect. Meer informatie vind je hier.
Wie een variabele rentevoet heeft, zal een negatief gevolg ondervinden van de stijgende inflatie, omdat de intrestvoet op leningen waarschijnlijk zal stijgen.