Lenen aan een vriend of aan een familielid

Op deze pagina

Wil je je kinderen een duwtje in de rug geven door hen het bedrag van de notariskosten voor de aankoop van hun eerste woning te lenen? Of wil je een goede vriend financieel uit de nood helpen? Mooie intenties, maar spreek dan wel de voorwaarden voor de terugbetaling duidelijk af. Zet bij voorkeur de afspraken op papier. Zo vermijd je conflicten, mocht er later discussie ontstaan over het geleende bedrag of de intresten, enz.

Vóór je een familielid of een vriend te hulp schiet, hou je best ook rekening met de eventuele jaloerse reacties van bijvoorbeeld je (andere) kinderen. Geld en familie gaan niet altijd goed samen.

Wees zeker voorzichtig als je kind of je vriend komt aankloppen omdat ze bij de bank geen lening konden krijgen. Als banken weigeren geld te lenen, is dat wellicht omdat ze bang zijn het nooit terug te zien. Vergeet niet dat er geen reglementering bestaat voor dit soort leningen aan familie of vrienden.

Welke bedragen lenen?

Op dat vlak zijn er geen beperkingen. Als je belangrijke bedragen aan iemand leent, moet je wel bekijken of je er daardoor niet zelf financieel op achteruitgaat. Is het geld dat je uitleent bijvoorbeeld afkomstig van een spaarrekening met intresten, dan ontvang je op dat deel van je spaargeld geen intresten meer zolang de lening niet is terugbetaald. Daarom kan je voorstellen om intresten te vragen op het bedrag dat je wil uitlenen.

Een meisje leent geld aan haar vriendin op café

Als je intresten vraagt

Wil je intresten vragen op het bedrag dat je je kind of vriend leent, stel dan een intrestvoet voorop. Je kan je daarvoor baseren op wat je zou ontvangen als het geld op je spaarrekening blijft staan. Ook intrestvoeten op andere beleggingen kunnen als leidraad dienen.

Die intresten zijn voor de persoon die ze ontvangt een roerend inkomen waarop belastingen verschuldigd zijn. Die belasting heet roerende voorheffing.

Momenteel bedraagt de roerende voorheffing 30 % van het bedrag van de intresten (behalve als de persoon die het geld uitleent weinig of geen belastbaar inkomen heeft). De kredietnemer die de intresten moet betalen, moet de voorheffing afhouden en doorstorten aan de fiscus binnen een bepaalde termijn na de toekenning van de lening of de betaling van de intresten. De fiscaliteit kan verschillen naargelang van het doel van de lening

30 %

Betaalt je zoon je intresten, dan moet hij 30% roerende voorheffing inhouden op de interesten die hij je terugbetaalt, en deze som doorstorten aan de fiscus.

Voorbeeld: Je leent je zoon 50 000 euro

Je spreekt af dat hij op die som een intrest van 5 % - wat neerkomt op 2500 euro – per jaar moet betalen. Van die 2500 euro moet je zoon je 1750 euro betalen. De overige 750 euro gaat naar de fiscus (30 % van 2500 euro = 750 euro). Het bedrag dat je ontvangt, stemt dus overeen met de afgesproken intresten, verminderd met de roerende voorheffing. Je moet daarop geen andere belastingen meer betalen.

Meer informatie over de formaliteiten, het formulier dat de kredietnemer moet invullen en opsturen bij elke betaling en over de betalingstermijn voor de roerende voorheffing vind je op de website van de Federale Overheidsdienst Financiën.

Tot slot kan je in het contract opnemen dat verwijlintresten verschuldigd zijn als er te laat wordt betaald.

Schriftelijke overeenkomst

In een schriftelijke overeenkomst over de lening die je aan je kinderen of vrienden geeft, neem je best onder meer de volgende elementen op:

Naam, voornaam en volledig adres van kredietgever en kredietnemer
Het geleende bedrag, in cijfers en in letters en de manier waarop het geleende bedrag ter beschikking werd gesteld van de ontlener.
De reden voor de lening (aankoop vastgoed, wagen …)
De looptijd van de lening (geef je geen datum op, dan kan je wettelijk gezien je geld op elk moment opeisen)
De eventuele intrestvoet, eventueel ook de verwijlintresten en de manier waarop de intresten moeten worden betaald.
Het aantal exemplaren waarin de overeenkomst is opgemaakt (en, indien nodig, het aantal bladzijden)
De plaats en de datum van ondertekening van de overeenkomst

Vergeet niet de overeenkomst door de kredietnemer te laten ondertekenen en laat de handtekening liefst voorafgaan door “gelezen en goedgekeurd”.

Leen je een klein bedrag, dan kan je je ook tevredenstellen met een schuldbekentenis door de kredietnemer. Dat met de hand geschreven document vermeldt de namen en adressen van kredietgever en kredietnemer én het geleende bedrag. Een schuldbekentenis moet ondertekend zijn.

Wat als je kind of je vriend niet terugbetaalt?

Dat ligt uiteraard gevoelig. Betaalt je kind of je vriend niet op het afgesproken moment terug, vraag dan onmiddellijk waarom. Misschien gaat het om een tijdelijk probleem, dat zichzelf oplost.

Het kan gebeuren dat je geen bevredigende oplossing vindt. In dat geval heb je geen andere keuze dan op basis van de leenovereenkomst of schuldbekentenis juridische stappen te ondernemen. Voordien kan je de kredietnemer schriftelijk in gebreke stellen. Schrijf hem daarvoor een brief waarin je formeel vraagt het geld terug te betalen. Pas na zo’n ingebrekestelling beginnen de verwijlintresten te lopen. Om te kunnen bewijzen dat je de ingebrekestelling wel degelijk hebt verstuurd, verzend je die maar beter aangetekend.

Let ook op de verjaringstermijnen die van toepassing zijn op leningen tussen particulieren!