Schulden invorderen: wat zijn de regels?
“Wie zijn schulden terugbetaalt, verrijkt zich”, luidt het spreekwoord. Maar het aanzetten tot terugbetalen – wat we schuldinvordering noemen – mag niet op gelijk welke wijze gebeuren. Ook als je schulden hebt, behoud je immers je rechten. We zetten de zaken even op een rijtje.
Het verschil tussen minnelijke en gerechtelijke schuldinvordering
Als je je schulden niet op tijd terugbetaalt, zal de schuldeiser – een onderneming bij wie je iets gekocht hebt, maar ook een natuurlijk persoon zoals je huisbaas – eerst op een minnelijke manier proberen om de openstaande schuld betaald te krijgen. Concreet kan het gaan om een afbetaling van een krediet, of om een factuur voor de aankoop van een goed of een dienst.
Minnelijk betekent dat de schuldeiser het gerecht niet inschakelt. De schuldeiser kan de schuld zelf invorderen, of hij kan een beroep doen op een gespecialiseerde onderneming: de schuldinvorderaar. Het gaat dan vaak om een incassobureau, maar ook deurwaarders en advocaten mogen actief zijn op het vlak van minnelijke schuldinvordering. Incassobureaus moeten bij de FOD Economie ingeschreven zijn als schuldinvorderaar. Die verplichting geldt niet voor advocaten en deurwaarders.
Weetje
Minnelijke schuldinvorderaars mogen niet doen alsof ze een vonnis uitvoeren en mogen ook nooit dreigen met beslag op loon of op goederen.
Wie kan een minnelijke schuldinvordering uitvoeren?
Incassobureaus, advocaten en deurwaarders mogen actief zijn op het vlak van minnelijke schuldinvordering. Het is de schuldeiser die de schuldbemiddelaar voor zijn diensten moet betalen. Die laatste mag aan de schuldenaar geen extra kosten aanrekenen bovenop de kosten voor laattijdige betaling die in de verkoopsvoorwaarden staan vermeld. Ben je het met de schuldinvorderaar oneens over de schuld, bijvoorbeeld omdat de goederen die je hebt aangeschaft, gebreken vertoonden? Dan is het belangrijk dat je de schuld gemotiveerd betwist. De schuldinvorderaar mag in dat geval geen verdere druk uitoefenen. Kom je na die betwisting niet tot een overeenkomst met de schuldeiser, dan kan die naar de rechtbank stappen.
Weetje
Schuldinvorderaars mogen schuldenaars niet belagen. Ze mogen bijvoorbeeld niet blijven aandringen op betaling als een schuldenaar de schuld gemotiveerd heeft betwist.
Gerechtelijke schuldinvordering
Een belangrijk verschil met de minnelijke schuldinvordering is dat in dit geval de schuldeiser dwangmaatregelen kan opleggen. Zo kan hij beslag laten leggen op je loon, je auto, je meubels of je woning. Daarvoor is wel een vonnis van een rechtbank of een notariële akte vereist. Zo’n akte wordt bijvoorbeeld opgesteld als je een hypothecair krediet aangaat. Let op: bepaalde overheidsdiensten, zoals de FOD Financiën, kunnen een gerechtelijke invordering starten zonder op een vonnis te wachten.
Wikifin-tip
Het is natuurlijk aan te raden om schulden te vermijden. Maar word je er toch mee geconfronteerd, dan vat je beter meteen de koe bij de horens. Neem contact op met de schuldeiser, vraag een afbetalingsplan aan of betwist de schuld. Vergeet gedurende de hele procedure niet dat je ook als schuldenaar rechten hebt. Geraak je er alleen niet uit? Vraag dan raad aan je plaatselijke OCMW of aan een erkende schuldbemiddelingsdienst. Gebruik daarvoor de volgende linken: voor schuldbemiddeling in Vlaanderen – voor schuldbemiddeling in Brussel – voor schuldbemiddeling in Wallonië.
Meer informatie over schuldinvordering
Een gedetailleerd overzicht van de diverse aspecten van schuldinvordering, van de verplichtingen voor incassobureaus, advocaten en deurwaarders en van de verboden praktijken, vind je op de website van de FOD Economie. Daar lees je ook waar je terecht kan als je klachten hebt.