De verplichte ziekteverzekering van je mutualiteit

Wat is het verplichte verzekeringssysteem voor de gezondheidszorg?

Het verplicht verzekeringssysteem voor de gezondheidszorg van de Sociale Zekerheid biedt iedereen toegang tot geneeskundige zorgen.

Zowel ambtenaren, werknemers, zelfstandigen, werklozen, kinderen, personen met een handicap, studenten en anderen kunnen er dus van genieten.

Het systeem wordt gefinancierd met bijdragen van werkgevers, werknemers en zelfstandigen en door subsidies van de overheid.

Hoe aansluiten?

Iedereen moet zich verplicht aansluiten bij een mutualiteit of bij de Hulpkas voor Ziekte en Invaliditeitsverzekering (HZIV) om te kunnen genieten van het verzekeringssysteem voor de gezondheidszorg.  

• Een mutualiteit (of ziekenfonds) biedt een waaier aan diensten:
  • De verplichte verzekering gezondheidszorg die instaat voor de terugbetaling van onder meer erelonen van artsen, tussenkomst in de kostprijs van geneesmiddelen.
  • Facultatieve verzekeringen. Verzekeringen voor extra tandheelkunde zoals orthodontie, hospitalisatieverzekeringen en dergelijke.
  • Bijkomende diensten zoals tussenkomsten in vakantiekampen voor kinderen, het lidgeld voor sportclubs, de huur van krukken, niet-dringend ziekenwagenvervoer, geboortepremies enz. Wie zich aansluit, kan die bijkomende diensten niet weigeren. Je betaalt er ook een jaarlijkse bijdrage voor.

• De Hulpkas voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering (HZIV) vervult dezelfde taken als een ziekenfonds, maar beperkt zich tot de verplichte verzekering. Je kan hier dus niet terecht voor bijkomende diensten of facultatieve verzekeringen. Iedereen die denkt de bijkomende diensten van een ziekenfonds niet nodig te hebben, kan zich aansluiten bij de HZIV. Je hoeft je persoonlijke situatie niet te rechtvaardigen.

Zelfstandigen moeten aansluiten bij:

• Een Sociale Verzekeringskas voor zelfstandigen. Een lijst van die Kassen vind je op de website van het Rijksinstituut voor de Sociale Verzekering der Zelfstandigen (RSVZ), dat instaat voor de sociale bescherming voor mensen uit die beroepsgroep. Kies je geen Sociale Verzekeringskas voor zelfstandigen, dan word je automatisch aangesloten bij de Nationale Hulpkas voor Zelfstandigen. Je betaalt kwartaalbijdragen aan de gekozen Sociale Verzekeringskas. Ze worden berekend op basis van je beroepsinkomen of, als je met een nieuwe activiteit start, op basis van een raming daarvan.
• Een mutualiteit (of ziekenfonds) naar keuze. Die betaalt je kosten voor gezondheidszorgen terug en biedt je eventueel een aanvullende verzekering of bijkomende diensten aan zoals vakantiekampen voor je kinderen, geboortepremies, de huur van medisch materiaal … Die dienstverlening verschilt naargelang de instelling waarbij je aansluit.

Wat dekt de verzekering gezondheidszorg?

De verplichte verzekering gezondheidszorg betaalt je medische kosten geheel of gedeeltelijk terug. Het gaat om de kosten van raadplegingen bij de huisarts of specialist, tandarts, kinesitherapeut, oogarts, bevallingen, ziekenhuisopnames … alsook om de kostprijs van een aantal geneesmiddelen.

De lijst van alle terugbetaalde prestaties vind je op de website van het RIZIV.

Hoe worden de gezondheidszorgen terugbetaald?

Na een medisch consult

Als je je bij een mutualiteit of de Hulpkas (HZIV) aansluit, ontvang je kleefbriefjes met je naam en mutualiteitnummer.

Ga je langs bij een dokter, dan geeft die je aan het einde van de raadpleging een getuigschrift. Daarop breng je een kleefbriefje aan en stuur je het daarna naar je mutualiteit of de Hulpkas. Die betalen je (een deel van) je kosten terug.

Een sneller alternatief is dat de behandelende dokter de gegevens meteen elektronisch doorstuurt naar je mutualiteit of de Hulpkas, die vervolgens de terugbetaling doet. Dat digitale getuigschrift is het eAttest.

Je huisarts geeft je dan nog wel een ontvangstbewijs. Dat bewaar je best in afwachting van de terugbetaling door je mutualiteit. Indien nodig kan je met het nummer dat op het bewijs staat informatie over de terugbetaling opvragen bij je mutualiteit.

Bij het kopen van medicijnen

Ga naar de apotheek en geef de apotheker dan het voorschrift, samen met je identiteitskaart.

Je dokter kan je geneesmiddelenvoorschrift ook via het beveiligde elektronische Recip-e-systeem doorsturen naar de apotheker. Van zodra je dokter je elektronisch voorschrift gecodeerd heeft, zorgt een computerprogramma voor de opmaak van een document met een streepjescode. Je dokter geeft je dit document dan mee of het wordt naar je e-mailadres verstuurd. Met dat document ga je daarna de apotheker. Het is ook mogelijk dat de dokter het voorschrift oplaadt naar je identiteitskaart. De apotheker leest dan je kaart en geeft je geneesmiddelen.

Wat is het derdebetalersysteem?

Bij de apotheker betaal je slechts een deel van de kostprijs van de geneesmiddelen. Het andere deel krijgt de apotheker rechtstreeks van de mutualiteit. Je betaalt daarbij dus enkel het gedeelte dat voor jouw rekening is.

Welk deel je niet zelf moet betalen bij de apotheker, dokter … hangt af van verschillende factoren, waaronder:

• Het type prestatie: geneesmiddelen, ziekenhuiskosten, raadplegingen …
• Het statuut van wie een terugbetaling vraagt: werkloze, gepensioneerde, gehandicapte, werknemer, wees, weduwnaar, mensen met een bescheiden inkomen …
• De zorgverstrekker: de terugbetaling verschilt naargelang het gaat om een huisarts, een tandarts, een gynaecoloog, een osteopaat …