Schulden

Als je onder één dak woont, kan je samen vele mooie momenten beleven... maar ook minder mooie. En wat gebeurt er met de schulden mochten jullie beslissen om uit elkaar te gaan? Je moet niet altijd mee opdraaien voor de schulden van je partner. Dit hangt af van het stelsel dat jullie gekozen hebben om samen door het leven te gaan: trouwen, wettelijk samenwonen of feitelijk samenwonen. Jullie zijn, ongeacht of jullie gehuwd zijn of samenwonen, sowieso samen aansprakelijk voor de schulden die jullie samen zijn aangegaan om de gezinsuitgaven of de opvoeding van de kinderen te financieren. 
 
Andere problemen kan je krijgen wanneer je je persoonlijk borg zou hebben gesteld voor een vriend opdat hij een lening van zijn bank zou kunnen krijgen. Jij zal dan als enige de gevolgen moeten dragen mocht je vriend zijn lening niet meer kunnen afbetalen. Om moeilijke discussies te vermijden, kan je best geen schulden aangaan of je niet borg stellen zonder dit eerst met je partner te bespreken.

De Wikifin-tips

  • Schulden veroorzaken al snel een niet te stuiten sneeuwbaleffect. Laat je helpen door een schuldbemiddelingsdienst zodra je problemen ondervindt om je schulden terug te betalen.
  • Als je je borg wilt stellen voor een derde persoon, bespreek je dit best eerst met je partner. Want het is een beslissing die zware financiële gevolgen kan hebben mocht de borg worden opgeëist.

  1. Wat is een ‘schuld’ precies?

    Samen met jouw partner kan je om heel wat verschillende en vrij voor de hand liggende redenen schulden maken: van een onbetaalde gsm-factuur, over een bankrekening die bij onvoorziene uitgaven plots in het rood gaat, tot een lening om een auto te kopen.

    De meeste Belgische gezinnen hebben schulden. Wie een etentje op restaurant met een kredietkaart betaalt, maakt eigenlijk al schulden… Die schulden zijn geen probleem als het gezinsbudget met ‘gezond verstand’ wordt beheerd en de verschuldigde bedragen zo snel mogelijk worden terugbetaald. Stapel je de schulden op, dan zijn problemen nooit veraf: betaalachterstand, ingebrekestelling, een te hoge schuldenlast, … Vaak kom je in een vicieuze cirkel terecht die nog moeilijk te doorbreken is! En dat kan dramatische gevolgen hebben. Zo kan er beslag worden gelegd op jouw loon, kunnen bezittingen in beslag worden genomen en zo meer. Om dergelijke situaties te voorkomen, bieden gemeenten via het OCMW schuldbemiddeling aan. Mensen worden dan begeleid in het terugbetalen aan schuldeisers, terwijl ze toch een redelijke levensstandaard kunnen handhaven. In Vlaanderen kan je voor dergelijke diensten ook terecht in de Centra voor Algemeen Welzijnswerk (CAW).

    Ben je verplicht de schulden van jouw partner terug te betalen? Ongeacht de gekozen samenlevingsformule (huwelijk, wettelijk samenwonend, feitelijk samenwonend), zijn partners samen aansprakelijk voor schulden aangegaan om de gewone gezinsuitgaven en de opvoeding van de kinderen te financieren. Het gaat dus om schulden voor voeding, huisvesting, aardgas, elektriciteit en dergelijke. Toch zijn er ook enkele uitzonderingen. Zo bv. wanneer jouw partner overdreven veel geld uitgeeft in verhouding tot de inkomsten waarover je als koppel beschikt. Afhankelijk van de samenlevingsformule gelden er specifieke regels.

  2. Hoe moeten de schulden van een echtpaar worden terugbetaald?

    Dat hangt af van het gekozen huwelijksstelsel (gemeenschap van goederen, scheiding van goederen en specifieke bepalingen in het huwelijkscontract). Over het algemeen moeten de echtgenoten, ongeacht het huwelijksstelsel, samen opdraaien voor schulden aangegaan om de gewone gezinsuitgaven en de opvoeding van de kinderen te financieren. Gehuwden zijn ook aansprakelijk voor elkaars belastingschuld, ongeacht het stelsel waarin ze gehuwd zijn. De fiscus kan in principe dus het gemeenschappelijk vermogen en de eigen vermogens van de echtgenoten hiervoor aanspreken. Dat geldt trouwens ook voor wettelijk samenwonenden.

    Het wettelijk stelsel of ‘gemeenschap van goederen’

    Trouwt een echtpaar met gemeenschap van goederen, dan worden de schulden van vóór het huwelijk als ‘persoonlijk’ beschouwd. Met andere woorden: de partner die de schulden niet aanging, kan niet worden verplicht ze terug te betalen.

    Ook schulden aangegaan om goederen van een van beide partners veilig te stellen, worden als persoonlijk beschouwd. Denk, bijvoorbeeld, aan een factuur voor de herstelling van het dak van een woning waarvan slechts een van de partners eigenaar is. Het dak werd hersteld om de bezittingen van die ene partner in stand te houden.

    Gemeenschappelijke schulden mogen zowel op het gemeenschappelijk vermogen alsook op de eigen vermogens van de echtgenoten worden verhaald.

    Worden daarentegen als gemeenschappelijk beschouwd:

    • schulden na het huwelijk gemaakt door beide partners;
    • intresten op persoonlijke schulden;
    • schulden gemaakt door een van de echtgenoten om gemeenschappelijke goederen te beschermen of gewone gezinsuitgaven te financieren (factuur voor aardgas, elektriciteit, huur,…).

    Meer informatie over het stelsel ‘gemeenschap van goederen’.

    Het stelsel ‘scheiding van goederen’

    Het schuldenvraagstuk is veel eenvoudiger wanneer een echtpaar met ‘scheiding van goederen’ trouwt. De schulden van vóór of na het huwelijk zijn uitsluitend de verantwoordelijkheid van de partner die ze maakte, net zoals zijn goederen en inkomsten volledig voor hem zijn. Er is hier geen sprake van het samen dragen van persoonlijke schulden.

    Beide echtgenoten zijn echter wél aansprakelijk voor schulden in het kader van de gezinsbehoeften of de opvoeding van de kinderen. Ook belastingschulden horen hierbij.

    Meer informatie over het stelsel ‘scheiding van goederen’.

    Het stelsel ‘algehele gemeenschap’

    Wanneer men onder het stelsel van ‘algehele gemeenschap’ trouwt, wordt alles in principe gemeenschappelijk, ongeacht of men dit reeds bezat vóór of tijdens het huwelijk. Zo ook de schulden! Indien een van de echtgenoten reeds schulden had vóór het huwelijk, worden dit gemeenschappelijke schulden onder het stelsel ‘algehele gemeenschap’.

    In geval van echtscheiding worden deze schulden ook verdeeld tussen de (ex-)echtgenoten.

    Meer informatie over de schulden van partners getrouwd met ‘algehele gemeenschap’

    De Wikifin-tip

    Onder welk stelsel je ook trouwde, breng jouw partner steeds op de hoogte vóór je schulden maakt.

     

  3. Hoe moeten de schulden van wettelijk samenwonenden worden terugbetaald?

    Voor wettelijk samenwonenden gelden dezelfde regels als voor partners die trouwden met scheiding van goederen: beide samenwonende partners zijn enkel samen aansprakelijk voor de schulden die dienen voor de financiering van de gewone gezinsuitgaven of voor de opvoeding van de kinderen. Voor persoonlijke schulden moet ieder zelf opdraaien.

    Meer informatie over wettelijk samenwonen.

    De Wikifin-tip

    In een samenlevingscontract kan duidelijk worden aangegeven wie eigenaar is van bepaalde goederen en wie specifieke schulden moet terugbetalen.

     

  4. Hoe moeten de schulden van feitelijk samenwonenden worden terugbetaald?

    Feitelijk samenwonenden moeten ook samen de schulden terugbetalen die gemaakt zijn voor de financiering van gewone gezinsuitgaven en voor de opvoeding van de kinderen. Alle andere schulden gemaakt door een van de partners moeten door die partner terugbetaald worden.

    Meer informatie over feitelijk samenwonen.

    De Wikifin-tip

    In een samenlevingscontract kan duidelijk worden aangegeven wie eigenaar is van bepaalde goederen en wie specifieke schulden moet terugbetalen.

     

  5. Kunnen echtgenoten zich borg stellen voor derden?

    Wie zich borg stelt voor iemand, moet de schulden van die persoon terug betalen indien hij dat niet zelf zou kunnen. Ieder van ons kan zich borg stellen voor een kind, een broer, een vriend, een collega, …

    Stel dat je je borg stelt voor de hypothecaire lening van een vriend die op een bepaald moment niet meer in staat is de maandelijkse aflossingen te storten. De bank zal jou dan vragen dat in diens plaats te doen. Jouw borgstelling is dus veel méér dan een vriend aan een lening helpen. Het is ook – en vooral – een verbintenis om zijn schulden terug te betalen wanneer hij het moeilijk krijgt. Denk dus goed na vóór je een dergelijke beslissing neemt!

    In het geval van echtparen die trouwden in gemeenschap van goederen of met scheiding van goederen én in het geval van wettelijk en feitelijk samenwonenden wordt enkel de partner die zich voor iemand borg stelde aansprakelijk gesteld. Met andere woorden: stelde jouw echtgenoot of echtgenote zich voor iemand borg, dan kan men je niet vragen op te draaien voor de gevolgen ervan. De borgstelling door één partner verbindt de andere in principe tot niets, tenzij akkoord van de andere echtgenoot in het stelsel van gemeenschap van goederen.

    De Wikifin-tip

    Breng jouw partner steeds vooraf op de hoogte indien je je borg wil stellen. Bij twijfel kan je altijd het advies van een notaris inwinnen.