Wat van het vermogen erft de langstlevende?

We maken een onderscheid naargelang je getrouwd bent of wettelijk of feitelijk samenwoont.

Als je wettelijk samenwoont

De wettelijk samenwonende partner erft de gezinswoning en betaalt daar geen erfbelasting op. Dit erfrecht kan echter wel ontnomen worden via testament. Omgekeerd kunnen wettelijk samenwonende koppels elkaar meer toekennen via een testament.  

Als je feitelijk samenwoont

De feitelijk samenwonende partner erft niets. Maar indien via een testament de gezinswoning werd nagelaten, dan betaalt de feitelijk samenwonende partner in Vlaanderen daar geen erfbelasting op op voorwaarde dat het koppel drie jaar ononderbroken een gemeenschappelijke huishouding heeft gevoerd in de woning.

Als je getrouwd bent

De regels verschillen naargelang er kinderen zijn. Onderstaand worden de regels beschreven in geval van kinderen. Maar indien er geen kinderen zijn, erft de langstlevende huwelijkspartner het hele gemeenschappelijk vermogen in volle eigendom en enkel de eigen goederen van de overledene in vruchtgebruik.

De omvang van de nalatenschap hangt van het gekozen huwelijksstelsel. Hierna gaan we in op de mogelijkheden in functie van de bepalingen van je huwelijkscontract.

1. Als jullie geen huwelijkscontract opmaakten of een huwelijkscontract hebben opgesteld dat louter een verfijning is van het wettelijk gemeenschapsstelsel, dan zijn er drie vermogens. Een eigen vermogen voor elk van de partners en een gemeenschappelijk vermogen.

   In dit stelsel gaat je eigen vermogen en de helft van het gemeenschappelijk vermogen naar je erfgenamen in blote eigendom. Je huwelijkspartner heeft hoe dan ook zijn aandeel van de gemeenschap in volle eigendom, maar daarnaast erft je huwelijkspartner je eigen goederen en de helft van het gemeenschappelijk vermogen in vruchtgebruik, tenzij daarover bijzondere bepalingen in het huwelijkscontract staan.
    

   • Je "eigen vermogen" is
     • Alles wat je vóór je huwelijk al bezat
     • Alles wat je na je huwelijk persoonlijk kreeg via een schenking of erfde
   • Het "gemeenschappelijk vermogen" bestaat uit:
     • Alle inkomsten van elke partner (loon, roerende inkomsten enz.)
     • Alles wat jullie samen hebben gekocht tijdens het huwelijk
2. Kozen jullie bij de notaris voor een huwelijkscontract met algehele gemeenschap van goederen? Dan maken alle goederen – en dus ook alles wat je vóór je huwelijk al bezat – deel uit van het gemeenschappelijk vermogen, op enkele zeldzame uitzonderingen na. Er is dan geen eigen vermogen voor de partners.

   In dat geval verkrijgt de langstlevende hoe dan ook de volle eigendom van zijn deel van het gemeenschappelijk vermogen. De erfgenamen ontvangen de andere helft van de gemeenschap in blote eigendomn en de langstlevende partner krijgt dat deel in vruchtgebruik, tenzij er in jullie huwelijkscontract iets anders is geregeld.
    

3. Sloten jullie bij de notaris een huwelijkscontract met scheiding van goederen af, dan is er geen gemeenschappelijk vermogen.

   In dit stelsel krijgen je erfgenamen uitsluitend je eigen bezittingen in blote eigendom. Je partner krijgt je eigen bezittingen in vruchtgebruik. Hadden jullie daarnaast een goed ‘in onverdeeldheid’ (want in dit stelsel is er geen gemeenschappelijk vermogen), dan behoort het aandeel van de overledene ook tot de nalatenschap.