Hoe werkt een rechtsbijstandsverzekering?

De rechtsbijstandsverzekering geeft je in de eerste plaats de mogelijkheid je te informeren over je rechten. Maar dat is niet alles …

Betaling van de kosten van de procedure

De rechtsbijstandsverzekering neemt ook de kosten op zich om het conflict op te lossen: de verzending van (aangetekende) brieven, telefoongesprekken, opzoekwerk, ereloonkosten voor experts of advocaten, gerechtelijke of buitengerechtelijke procedurekosten ...

De rechtsbijstandsverzekering dekt de kosten die voortvloeien uit de gerechtelijke procedures, maar niet de vergoeding die je op basis van de rechterlijke beslissing zal moeten betalen, bijvoorbeeld de schadevergoeding die je moet betalen als je uiteindelijk toch aansprakelijk wordt gesteld. Concreet: moet je voor de rechtbank verschijnen voor een verkeersovertreding, dan betaalt de verzekering de advocaat. Voor de boete draai je zelf op.

Hetzelfde geldt voor schade die je eventueel moet vergoeden aan de tegenpartij. Soms kan je daarvoor terugvallen op andere verzekeringen zoals de BA Familiale, de woonverzekering of de BA Auto.

Minnelijke schikking of juridische procedure?

Bij een rechtsbijstand hoef je niet direct aan een geding voor de rechtbank te denken. Je rechtsbijstandsverzekeraar probeert doorgaans eerst tot een minnelijke schikking te komen, waarbij er los van een rechtbank naar een overeenkomst tussen de strijdende partijen wordt gezocht.

Verzekeraars die een rechtsbijstandsverzekering aanbieden, hebben gespecialiseerde medewerkers in dienst die gewoon zijn discussies te voeren en te onderhandelen over dergelijke schikkingen. Dit heeft het voordeel dat je meteen weet waar je aan toe bent. Je hoeft dan het onzekere lot van een rechtszaak niet meer af te wachten.

Pas als er geen minnelijke schikking wordt bereikt, helpt je verzekeraar je om de zaak via de rechtbank te regelen.

Je kan de advocaat die je belangen verdedigt zelf kiezen

Een van de kenmerken van een rechtsbijstandsverzekering is dat je vrij kan kiezen wie je belangen verdedigt. Je kan vrij je advocaat kiezen in de volgende situaties:

• Je bent het niet eens met je verzekeraar over de manier waarop het schadegeval afgehandeld wordt. Je verzekeraar is er bijvoorbeeld van overtuigd dat er geen oplossing in je voordeel kan worden gevonden, terwijl jij denkt de zaak wel te kunnen winnen. In zo’n geval kan je het advies van een advocaat naar keuze vragen. Dan zijn er twee mogelijkheden:
  • Je advocaat geeft je verzekeraar gelijk. Je betaalt dan 50 % van de consultatiekosten van de advocaat, je rechtsbijstandsverzekering betaalt de andere 50 %. Besluit je toch een proces aan te spannen, dan betaal je de advocaat zelf. Indien je de zaak alsnog wint, draait de verzekeraar uiteindelijk toch op voor de advocaatkosten.
  • Je advocaat geeft de verzekeraar ongelijk en je onderneemt verdere stappen tegen de persoon die je verantwoordelijk acht. De verzekeraar betaalt dan alle advocaatkosten, alsook alle gerechtelijke kosten en dossierkosten.

• Als je belangen niet gelijklopen met die van de verzekeraar en er dus een belangenconflict is. Dat is bijvoorbeeld het geval als je tegenpartij bij dezelfde verzekeringsmaatschappij is verzekerd.
• Als je verwikkeld raakt in een gerechtelijke, administratieve of arbitrageprocedure. Ken je geen advocaat, dan kan je verzekeraar je een lijst geven met raadslieden waaruit je vrij kan kiezen.

Welke beperkingen heeft een rechtsbijstandverzekering?

Je rechtsbijstandsverzekeringsovereenkomst bepaalt welke betwistingen gedekt worden en welke niet. Een aantal overeenkomsten bieden bijvoorbeeld geen dekking voor betwistingen in het kader van bouwwerken of van een echtscheiding. Je kan je verzekeraar dan vragen zijn dekkingen uit te breiden tot betwistingen die niet in zijn standaardovereenkomst zijn opgenomen. Je moet dan wel een extra premie betalen.

Daarnaast heeft zo’n verzekering dikwijls een interventiedrempel. De verzekeraar weigert dan tussenbeide te komen als de betwisting een bepaald bedrag niet overschrijdt. Meestal is dat het geval als de betwisting minder dan 250 euro betreft.

Ook kan aan de rechtsbijstandsverzekering een franchise gekoppeld zijn. Voor de rechtsbijstandsverzekeringen waarvan de premies fiscaal aftrekbaar zijn, mag die hoogstens 250 euro per schadegeval bedragen.

De meeste verzekeringsovereenkomsten bepalen ook een maximale tussenkomst. Kosten gemaakt boven een bepaalde grens worden dan niet betaald.