Een verzekeringscontract is een overeenkomst tussen een verzekeraar en een verzekeringsnemer, waarin de rechten en plichten van beide partijen worden vastgelegd.
De verzekeraar moet een bepaalde prestatie leveren als het contractueel gedekte risico zich voordoet. Voorbeeld: Via een overlijdensverzekering wil je je partner financieel beschermen in het geval je voor een bepaalde leeftijd zou sterven. Doet zich dat voor, dan moet de verzekeraar een som geld betalen aan je partner zoals bepaald in het contract.
De verzekeringsnemer moet het risico waartegen hij zich wil verzekeren correct omschrijven en aan de verzekeraar een premie betalen.
Om het risico te omschrijven, moet je dus alle elementen signaleren, op basis waarvan de verzekeraar het risico kan inschatten. Die inschatting van het risico bepaalt of de verzekeraar het risico wil dekken en zo ja, hoe hoog de premie is. Om het risico te kunnen inschatten, wordt soms gevraagd om een vragenlijst in te vullen.
Vergeet je tijdens de contractbesprekingen sommige elementen aan te geven of maak je daarbij fouten, dan voorziet de wet in sancties:
- Gaat het om een opzettelijk verzwijgen van informatie of het opzettelijk geven van foutieve informatie, dan is het contract nietig. Een ‘nietig’ contract is een contract dat niet bestaat. De verzekeraar komt dan niet tussen als er zich een schadegeval voordoet.
- Gaat het om een onopzettelijk verzwijgen of een onopzettelijke onjuiste mededeling ? Dan kan de verzekeraar het contract aanpassen. Hij zal de premie herzien tot op het niveau dat hij had kunnen vragen als hij de volledige informatie zou gehad hebben. Is er een schadegeval vooraleer het contract werd aangepast, en kan het verzwijgen of de onjuiste mededeling aan de verzekeringnemer verweten worden, dan kan de verzekeraar het bedrag van zijn tussenkomst proportioneel verminderen.
Stel: bij het afsluiten van je brandverzekering heb je niet vermeld dat je woning een rieten dak heeft. Bij een brand kan de schadevergoeding dan berekend worden op basis van de verhouding tussen de betaalde premie en de premie die je zou hebben moeten betalen als je de juiste informatie had gegeven.
Zijn alle partijen het eens over de inhoud van het contract, dan stelt de verzekeraar het op en ondertekenen zowel de verzekeringsnemer als de verzekeraar het contract.
Het verzekeringscontract bestaat uit:
- De algemene voorwaarden: dat zijn de voorwaarden, rechten en plichten die gelden voor alle verzekerden met eenzelfde verzekeringsproduct (brandverzekering, autoverzekering, familiale verzekering …).
- De bijzondere voorwaarden: dat zijn voorwaarden die specifiek zijn voor de verzekerde en voor het risico dat wordt verzekerd (tarifering, verzekerde bedragen, vrijstellingen, persoonlijke gegevens, adres van het risico, ingangsdatum en duur van het contract …).
Het contract houdt ook rekening met het verzekeringsvoorstel: dat is een formulier van de verzekeraar waarop de verzekeringsnemer aangeeft welke risico’s hij loopt.
Als je situatie in de loop van het contract verandert of het risico evolueert, moet je dat aan de verzekeraar signaleren. Het is mogelijk dat door een gewijzigde situatie het risico toeneemt. De verzekeraar kan het contract aanpassen of het kan beëindigd worden. In de meeste verzekeringen gelden – net als voor verzwijgen en onjuiste mededelingen bij het sluiten van het contract – wettelijke sancties als je de wijziging niet meedeelt. De prestaties kunnen worden verminderd, waardoor de verzekeraar bij een schadegeval een lager bedrag uitbetaalt dan oorspronkelijk bepaald was.
Voor levensverzekeringen en ziekteverzekeringen hoef je wijzigingen in je gezondheidssituatie in de loop van het contract niet mee te delen.