Samenlevingsvormen en hun fiscale impact

Welke fiscale impact heeft je burgerlijke staat?

De fiscale verschillen tussen gehuwden en wettelijk samenwonenden zijn weggewerkt. Ze genieten  dezelfde voordelen, zoals het huwelijksquotiënt (wat je een belastingvermindering kan opleveren), de belastingverminderingen voor een hypothecaire lening en het belastingvoordeel voor kinderen ten laste.

Anders is het gesteld voor feitelijk samenwonenden. De fiscus blijft hen als twee afzonderlijke personen beschouwen, wat fiscaal gezien een verschil kan maken.

Welke elementen in de belastingaangifte kunnen veranderen?

Soms worden gehuwden of wettelijk samenwonenden op een andere manier belast dan vrijgezellen of feitelijk samenwonenden.

De verschillen situeren zich onder meer op het vlak van:

• De fiscaliteit in verband met de hypothecaire lening en de woonbonus: bij een gezamenlijke belastingaangifte kan je de aan te geven intresten en het aan te geven kapitaal vrijer verdelen over beide partners. Zo kan je je uitgaven bij de ene of de andere partner vermelden, volgens wat het voordeligst is. Dit is bijvoorbeeld het geval als beide partners in verschillende belastingschijven worden belast.
• Het huwelijksquotiënt voor wettelijk samenwonenden en gehuwden die samen een gezamenlijke belastingaangifte invullen: heeft één van beide partners een erg laag of geen beroepsinkomen, dan kan de toepassing van het huwelijksquotiënt ervoor zorgen dat de andere partner minder belastingen moet betalen. Bij een gezamenlijke belastingaangifte is een compensatie mogelijk, waardoor het gezin minder belastingen zal moeten betalen. Bij een individuele belastingaangifte speelt die optimalisering veel minder.
  
  In sommige gevallen wordt ook de bedrijfsvoorheffing aangepast. Die aanpassing heeft een impact op je nettomaandloon, maar verandert bij het invullen van je belastingaangifte niets aan het totaal verschuldigde belastingbedrag. De bedrijfsvoorheffing is immers een voorschot op je definitieve inkomstenbelasting dat je werkgever maandelijks op je loon inhoudt en aan de belastingadministratie stort.
   
• De bijzondere bijdrage voor de sociale zekerheid (BBSZ): alle werknemers (dus niet de zelfstandigen en de gepensioneerden) betalen de bijzondere bijdrage voor de sociale zekerheid bovenop hun gewone sociale bijdragen. Het bedrag van de BBSZ varieert tussen 0 en 731,28 euro volgens het niveau van het belastbaar inkomen van de werknemer, zijn burgerlijke staat en het feit dat hij een individuele of een gezamenlijke belastingaangifte invult.

Wanneer vul je een individuele of een gezamenlijke belastingaangifte in?

Gehuwden vullen een gezamenlijke belastingaangifte in vanaf het tweede jaar dat ze samenwonen, ongeacht hun huwelijksvermogensstelsel (scheiding van goederen of gemeenschap van goederen). Wettelijk samenwonenden vullen ook een gezamenlijke belastingaangifte in vanaf het tweede jaar dat ze samenwonen.