Fiscaliteit

Trouwen of wettelijk samenwonen? Jullie twijfelen nog? Twijfel dan in ieder geval niet omwille van mogelijke fiscale verschillen tussen beide stelsels. De fiscale verschillen tussen getrouwde koppels en wettelijk samenwonenden zijn immers al een tiental jaar bijna volledig weggewerkt: beide formules van samenwonen komen in aanmerking voor de toepassing van het huwelijksquotiënt (wat u eventueel een belastingsverlaging kan opleveren), de hypothecaire aftrek en de belastingaftrek voor kinderen ten laste.
 
Anders is het gesteld voor de feitelijk samenwonenden. De fiscus blijft hen beschouwen als twee afzonderlijke personen, wat fiscaal gezien een verschil kan maken. De verschillen worden ook duidelijk bij een erfenis: feitelijk samenwonenden kunnen niet van elkaar erven, tenzij zij dit bij testament geregeld hebben.

De Wikifin-tips

  • Het jaar waarin zij trouwen of gaan samenwonen, vullen de gehuwden of de wettelijk samenwonenden nog twee afzonderlijke belastingaangiften in. Pas vanaf het daaropvolgende jaar vullen zij een gemeenschappelijke belastingaangifte in.
  • Als jullie feitelijk samenwonen, kan het interessant zijn om over te stappen naar een andere samenlevingsformule om jullie fiscale situatie te optimaliseren. Vraag raad aan een fiscalist. Die kan jullie meer duidelijkheid verschaffen.

  1. Genieten we na ons huwelijk van een voordeliger belastingstelsel?

    Of u huwt of niet, zorgt er niet noodzakelijk voor dat u onder een voordeliger belastingstelsel valt. Welke gevolgen uw huwelijk op de te betalen belastingen heeft, hangt af van uw feitelijke situatie.

    De fiscus maakt een onderscheid tussen ‘alleenstaanden’ enerzijds, en ‘gehuwden’ of ‘wettelijk samenwonenden’ anderzijds. De eerste groep moet een individuele belastingaangifte invullen, de tweede dient een gezamenlijke aangifte in. 

    Concreet, in het kader van een huwelijk:

    • in het jaar waarin u trouwt, wordt u als alleenstaanden beschouwd. U moet elk een eigen belastingaangifte invullen, en u wordt apart belast.
    • de volgende jaren dient u een gezamenlijke aangifte in.
    • het jaar waarin u uit elkaar gaat of scheidt, wordt u voor het berekenen van de belastingen als alleenstaanden beschouwd. Meer informatie over de gevolgen van een echtscheiding leest u op deze website. Lees ook meer over de feitelijke scheiding.
    • het jaar waarin een van u beiden overlijdt, moeten er twee fiscale aangiften worden ingevuld: een aangifte op naam van de nalatenschap en een aangifte op naam van de overlevende echtgenoot of echtgenote. Meer informatie hieromtrent leest u op deze website.
       

    Huwelijksquotiënt

    Om de fiscale druk voor sommige getrouwde koppels of wettelijk samenwonenden te verlichten, voerde de wetgever het ‘huwelijksquotiënt’ in. Stel: uw echtgenoot of echtgenote heeft geen beroepsinkomen óf een beroepsinkomen dat niet meer dan 30 % van uw gezamenlijk inkomen als echtpaar uitmaakt. Dankzij het huwelijksquotiënt, kan uw echtgenoot of echtgenote fiscaal gezien aanspraak maken op een deel van uw inkomen. Het totale bedrag dat u aan belastingen moet betalen, zal daardoor lager liggen dan mocht de fiscus u als twee alleenstaanden beschouwen. Het huwelijksquotiënt doet de aanslagvoet dalen.

    Hypothecaire aftrek

    Wanneer gehuwden of wettelijk samenwonenden een woning  kopen en daarvoor samen een hypothecaire lening afsluiten, mogen ze binnen zekere grenzen zelf beslissen hoe ze bij hun fiscale aangifte de leninglasten (kapitaalaflossing, intresten en premies voor de levensverzekering) onder elkaar verdelen. Voor feitelijk samenwonenden worden de leninglasten verdeeld in verhouding tot ieders aandeel  in de woning.

    Kinderen ten laste

    In het jaar dat u trouwt, blijft de belastingadministratie u als alleenstaanden beschouwen. Had u samen al een kind, dan kan slechts één van u dat ten laste nemen.
    Vanaf het volgende jaar vallen kinderen die u samen heeft ten laste van het gezin, aangezien u dan nog maar één belastingaangifte moet invullen.
    Voor wettelijk samenwonenden is de situatie vergelijkbaar. Dat is niet zo voor feitelijk samenwonenden.

    Meer informatie over de fiscaliteit voor echtparen.

  2. Worden we als wettelijk samenwonenden op dezelfde wijze belast als getrouwde echtparen?

    Ja. Sinds 2005 maakt de belastingadministratie niet langer een onderscheid tussen gehuwden en wettelijk samenwonenden.

    Meer informatie over de fiscaliteit voor wettelijk samenwonenden.

  3. Worden feitelijk samenwonenden fiscaal gestraft?

    Fiscaal worden feitelijk samenwonenden als alleenstaanden beschouwd. En dat zelfs na ondertekening van een samenlevingscontract. Met andere woorden: zij blijven elk jaar aparte belastingaangiften indienen.

    Het principe is eenvoudig: feitelijk samenwonenden worden door de belastingadministratie als alleenstaanden beschouwd.

    Dat betekent:

    • geen huwelijksquotiënt
    • geen mogelijkheid om aanspraak te maken op belastingverminderingen waarop gehuwden en wettelijk samenwonenden wél recht hebben. Denk, bijvoorbeeld, aan de aftrek van alimentatie die u na een scheiding aan uw voormalige partner betaalt.
       

    Kinderen ten laste

    Feitelijk samenwonenden moeten kiezen wie van beide partners de gezamenlijke kinderen ten laste neemt.

    Eén fiscaal voordeel

    Feitelijk samenwonen kan fiscaal gezien voordelig zijn wanneer een of beide partners recht hebben op een vervangingsinkomen (werkloosheidsuitkering, ziekte-uitkering,…).

    Meer informatie over de fiscaliteit voor feitelijk samenwonenden.

    De Wikifintips

    • Feitelijk samenwonenden zijn geen erfgenamen van elkaar. Willen ze daarin verandering brengen, dan moeten ze een testament opstellen. Feitelijk samenwonenden zijn hoe dan ook meer successierechten verschuldigd wanneer een van de partners sterft. Er bestaan echter oplossingen om aan die situatie te verhelpen.
    • De samenlevingsformule die u kiest, kan fiscale gevolgen hebben. Vraag raad aan een notaris of een belastingconsulent om te achterhalen wat voor u de voordeligste oplossing is. Verlies daarbij niet uit het oog dat er op het vlak van fiscaliteit altijd iets kan veranderen, net als in uw eigen, voornamelijk beroeps-, situatie.