Wikifin is een initiatief van de

Wikifin is een initiatief van de Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten. Lees meer over Wikifin.

people-different-ages-nationalities-placing-hands-top-each-other.jpg
Aangepast op

Wettelijk samenwonen

Op deze pagina

Wettelijk samenwonen is de "gemeenschappelijke leefsituatie van twee personen die een verklaring van wettelijk samenwonen hebben ingediend bij hun gemeente".

Wie mag wettelijk samenwonen?

Niet-getrouwde meerderjarigen kunnen ervoor opteren om wettelijk samen te wonen.

De wet heeft gekozen voor een zo breed mogelijke definitie van wettelijk samenwonen: er wordt geen rekening gehouden met het geslacht van de partners, hun seksuele geaardheid of de familiebanden tussen hen.

Wat zijn de rechten en plichten van wettelijk samenwonenden?

Samenwonenden die een verklaring van wettelijke samenwoning indienen, hebben wederzijdse rechten en plichten.

  • Bescherming van de gezinswoning. Geen van de partners kan alleen beslissen om de gezinswoning weg te schenken, te verkopen of te verhuren. Zelfs niet als hij de enige eigenaar van de gezinswoning is.
  • Bijdragen voor de kosten van het samenleven. Beide partners moeten een deel van hun inkomen besteden aan huishoudelijke uitgaven.
  • Samen dragen van bepaalde schulden. Als een van beide partners een schuld aangaat om de uitgaven te financieren voor hun gezin of voor de kinderen die ze samen opvoeden, dan kan de ander ook die schuld moeten terugbetalen.
Een  koppel zit verstrengeld in de sofa terwijl ze naar hun smartphone kijken

Bij een wettelijke samenwoning behouden de partners elk hun eigen vermogen. Als niet kan worden aangetoond dat een van beide samenwonende partners de enige eigenaar is van een goed wordt ervan uitgegaan dat het eigendom is van beide samenwonende partners samen. Dat is bijvoorbeeld het geval als een wasmachine cash werd betaald en er op de factuur geen naam werd vermeld.

Samenwonenden

blijven eigenaar van hun inkomsten en hun eigen vermogen.

Dat principe van aparte vermogens kan wel verfijnd worden met afspraken of er kan bepaald worden wat van wie precies is.

Daarvoor moet een samenlevingscontract worden opgesteld bij de notaris. Wettelijk samenwonenden zijn zo goed als volledig vrij in het opstellen van een dergelijke overeenkomst, zolang ze er niets in opnemen wat tegen de wet is. Zo mag een samenlevingscontract geen clausule bevatten die de partners tot wederzijdse trouw verplicht. De bepalingen in het samenlevingscontract kunnen wél betrekking hebben op de individuele en de gemeenschappelijke bezittingen, de bedragen die maandelijks op een gemeenschappelijke rekening worden gestort om de huishoudelijke uitgaven te financieren …

Een samenlevingscontract kan op elk moment gewijzigd worden. Beide partners moeten het eens zijn over de veranderingen. De wijzigingen moeten ook bij de notaris worden doorgevoerd.

Meer info over samenlevingscontracten voor wettelijk samenwonenden.

Weetje

Om geldig te zijn, moeten overeenkomsten tussen wettelijk samenwonenden door een notaris worden opgesteld.

Checklist trouwen of samenwonen

Wat gebeurt er bij overlijden van een van de samenwonenden?

Sterft een van beide samenwonende partners, dan beperkt de erfenis van de overlevende partner zich tot het vruchtgebruik van de gezinswoning en de inboedel. De overlevende partner mag dus in het huis blijven wonen óf het verhuren en de huurgelden, zelfs als hij geen eigenaar van de woning is. Het recht op vruchtgebruik van de gezinswoning en de inboedel kan voor wettelijk samenwonenden via een testament wel worden beperkt of uitgebreid.

Weetje

Het recht op het vruchtgebruik op de gezinswoning en de inboedel kan bij wettelijke samenwonenden worden ingeperkt of uitgebreid via een testament.