Wat zijn beroepsinkomsten?

Op deze pagina

Als loontrekkende bestaat je beroepsinkomen uit je verloning (loon, vergoeding van het woon-werkverkeer, voordelen alle aard enz.).

Voor de fiscus maakt het vervangingsinkomen dat je ontvangt (pensioen, brugpensioen, werkloosheidsuitkering, ziekte- en invaliditeitsuitkeringen ...) ook deel uit van je beroepsinkomsten.

Waaruit bestaat je verloning?

Je verloning is de vergoeding die je ontvangt voor de gepresteerde arbeid. Het is dus een van de essentiële elementen van de arbeidsovereenkomst. Anders gezegd: zonder verloning is er geen sprake van een arbeidscontract.

In het algemeen bestaat de verloning uit het loon (in geld uitbetaald) en andere voordelen in natura (met een bepaalde geldelijke waarde). De verloning moet in het contract worden vastgelegd (bijvoorbeeld een bepaald bedrag) of op zijn minst bepaalbaar zijn: het kan een uurloon zijn, een verloning op basis van commissie enz.

Wat betaalt je werkgever jou concreet als werknemer?

Het loon
Vakantiegeld en vrije dagen
Extralegale voordelen

Afhankelijk van het onderwerp dekt het begrip "verloning" niet altijd dezelfde elementen en wordt de definitie ervan soms door de wetgever herzien. Een bepaald element kan dus worden beschouwd als een verloning uit fiscaal oogpunt en dus worden belast, maar niet als zodanig worden beschouwd op het niveau van de sociale zekerheid en dus worden vrijgesteld van bijdragen. Of omgekeerd.

Het loon

Door het ondertekenen van een arbeidsovereenkomst verbind je je ertoe arbeid te verrichten, waarvoor je werkgever op zijn beurt verplicht is je te verlonen.

Hoe wordt je loon bepaald?

In de wet betreffende de arbeidsovereenkomsten is niets voorzien over het bedrag van de verloning. Dit kan dus vrij worden bepaald tussen jou en je werkgever.

Er moet echter wel rekening worden gehouden met het verplichte minimumloon, dat in de Collectieve Arbeidsovereenkomsten (CAO) is vastgelegd. Dat noemen we het barema.

In sectoren waar barema's zijn vastgesteld, mag de arbeidsovereenkomst geen verloning voorzien die lager is dan het in die sector geldende barema. Als je arbeidsovereenkomst niet uitdrukkelijk het bedrag van de verloning vermeldt, geldt het wettelijke minimumloon van dat moment.

Als er daarentegen niets is voorzien in je sector of bedrijf, heb je in ieder geval recht op het gewaarborgd gemiddeld minimum maandinkomen (GGMMI), eventueel aangepast aan je leeftijd.

In België zijn de meeste lonen onderworpen aan de automatische indexering. De index wordt berekend op basis van de prijsevolutie van een korf producten en diensten. Dit noemen we de "consumptieprijsindex". Als de prijzen stijgen, volgt de index die stijging. Wanneer de index een bepaalde drempel overschrijdt, worden de sociale tegemoetkomingen en lonen aangepast.

Aan dit basisloon kunnen verschillende elementen worden toegevoegd:

De premie voor overuren en andere bonussen, zoals de premie voor ploegendienst.
Commissies.
Het gewaarborgd inkomen in geval van ziekte of arbeidsongeschiktheid.
De eindejaarspremie of 13de maand.
De werkgeversbijdrage in de kosten van het woon-werkverkeer Deze interventie wordt bepaald door een CAO die verschillende regelingen bepaalt naargelang het soort vervoersmiddel dat wordt gebruikt en eventueel de afgelegde afstand. De sectoren kunnen echter bij sectorale Collectieve Arbeidsovereenkomst voorzien in een gunstigere tussenkomst van de werkgever. Meer informatie over de werkgeversbijdrage in de kosten van het woon-werkverkeer.
Eventuele bonussen (niet-recurrente voordelen gekoppeld aan het resultaat).
Jouw werkgever kan zijn werknemers, of een deel daarvan, een financieel voordeel toekennen wanneer vooraf bepaalde maar onzekere collectieve resultaten worden bereikt. Meer info over niet-recurrente voordelen gekoppeld aan het resultaat/bonusplannen.
De winstpremie.
Het winstpremiesysteem stelt jouw bedrijf in staat om een deel of de gehele winst van een boekjaar toe te kennen aan zijn werknemers, meer bepaald in de vorm van een bonus die in contanten wordt uitbetaald. Deze winstpremie kan identiek zijn voor elke werknemer, maar kan evengoed worden gecategoriseerd. Meer info over de winstpremie.

Fiscale aspecten

Vakantiegeld

We onderscheiden twee soorten vakantiegeld.

Het enkelvoudige vakantiegeld zorgt voor het behoud van je loon op je verlofdagen. Zo worden werknemers en ambtenaren bij het opnemen van verlof door hun werkgever doorbetaald.

Het bedrag van de eenmalige premie is afhankelijk van je prestaties in het voorgaande kalenderjaar. Als je in het voorgaande jaar voltijds hebt gewerkt, heb je recht op 20 dagen betaald verlof (in het kader van het 5-daagse weekplan). Als je daarentegen deeltijds of slechts een deel van het jaar hebt gewerkt, wordt je betaald verlof berekend in verhouding tot je prestaties.

Het dubbele vakantiegeld is een premie om je vakantie-uitgaven te dekken. Het wordt betaald aan werknemers en ambtenaren wanneer zij hun hoofdvakanties opnemen.

Voor arbeiders volgt het vakantiegeld een ander regime. Hun werkgever betaalt de sociale zekerheidsbijdragen aan de Rijkskas voor Jaarlijkse Vakantie (RJV), die ze herverdeelt over de verschillende vakantiefondsen in België. Tussen 2 mei en 30 juni ontvangt de arbeider zijn vakantiegeld (enkel en dubbel) in één keer via de RJV of via het bevoegde vakantiefonds.

Extralegale voordelen

Dit zijn extra interventies die door sommige werkgevers bovenop het loon worden aangeboden.

Voor je werkgever is het financieel interessanter om je extralegale voordelen toe te kennen dan om je een gelijkwaardige loonsverhoging te geven. Enerzijds wordt bij de berekening van het vakantiegeld of een dertiende maand geen rekening gehouden met extralegale voordelen. Aan de andere kant zijn sociale voordelen vaak (gedeeltelijk) fiscaal aftrekbaar.

Extralegale voordelen zijn voor jou ook financieel aantrekkelijk, omdat je er meestal geen bijdragen voor de sociale zekerheid of belastingen op hoeft te betalen. Wanneer dit wel het geval is, zal dat aan een verlaagd tarief zijn.

Extralegale voordelen zijn onder meer:

Voordelen alle aard

Dit zijn voordelen die je werkgever je aanbiedt als aanvulling op je basisloon. Deze voordelen maken dus ook deel uit van je 'loon'. In plaats van je meer te betalen, kan je werkgever bijvoorbeeld beslissen je een bedrijfswagen toe te kennen die je zowel professioneel als privé mag gebruiken. Dit privégebruik wordt beschouwd als een voordeel, dat 'voordeel van alle aard' wordt genoemd.

De bekendste zijn:

Een bedrijfswagen
Een vaste pc of laptop
Een telefoon of een tablet
Een internetconnectie
Een abonnement voor vaste of mobiele telefonie
Een woning
De levering van gratis verwarming en elektriciteit
Een lening tegen een voordelig tarief

Een aanvullend pensioen

Je werkgever kan beslissen om een aanvullend pensioen op te bouwen voor zijn werknemers.

Om het aanvullend pensioen op te bouwen, betaalt hij bedragen aan een pensioenorganisme. Dat kan een pensioenfonds of een verzekeringsmaatschappij zijn. Een aanvullend pensioen via een verzekeringsmaatschappij noemen we een groepsverzekering.

Hospitalisatieverzekering

Je werkgever kan een hospitalisatieverzekering afsluiten ten voordele van zijn werknemers en eventueel hun gezinsleden. Het contract is gekoppeld aan de beroepsactiviteit. De werkgever betaalt de verzekeringspremie; eventueel vraagt hij de werknemer om bij te dragen.

Maaltijdcheques

Dit zijn elektronische cheques voor de betaling van een maaltijd of de aankoop van voeding.

Onder bepaalde voorwaarden worden maaltijdcheques niet belast bij de werknemer en zijn ze vrijgesteld van socialezekerheidsbijdragen.

Maaltijdcheques worden uitgegeven door particuliere bedrijven en niet door een overheidsinstantie.

Er zijn momenteel drie uitgiftebedrijven: Edenred (www.edenred.be), Monizze (www.monizze.be) en Sodexo (www.sodexo.be).

Ecocheques

Ecocheques zijn cheques bestemd voor de aankoop van producten of diensten met een ecologisch karakter. Onder bepaalde voorwaarden worden ecocheques niet belast bij de werknemer en zijn ze vrijgesteld van socialezekerheidsbijdragen.

Ecocheques worden uitgegeven door particuliere bedrijven en niet door een overheidsinstantie.

Er zijn momenteel drie uitgiftebedrijven: Edenred (www.edenred.be), Monizze (www.monizze.be) en Sodexo (www.sodexo.be).

Fiscale aspecten

Vervangingsinkomen

Een vervangingsinkomen is een inkomen dat je ontvangt ter vervanging van een arbeidsverloning:

De meeste vervangingsinkomens worden betaald door de sociale zekerheid: het ziekenfonds, de RVA enz.

Fiscale aspecten