Sociale zekerheid

In de loop van je leven zal je ongetwijfeld op bepaalde momenten een uitkering van de sociale zekerheid ontvangen: een rust- of overlevingspensioen, een werkloosheidsuitkering, vergoedingen wegens arbeidsongeschiktheid, … Voor welke uitkering je in aanmerking komt, hangt grotendeels af van je gezinssituatie.

Zo is voor de berekening van je pensioen een van de belangrijkste vragen: "ben je gehuwd of niet?". Voor de berekening van de werkloosheidsuitkering en de invaliditeitsuitkering zijn er twee gezinselementen die de hoogte bepalen van het bedrag dat je zal ontvangen: "krijgt iemand in je gezin reeds een uitkering?" en "heb je personen ten laste? ". Of je getrouwd bent of wettelijk samenwoont heeft geen enkele invloed op de berekening van deze uitkeringen.

  1. Ik leef met iemand samen, heeft dat gevolgen voor mijn pensioen?

    Een pensioen is een individuele uitkering waarop je op basis van jouw beroepsloopbaan recht heeft. Aan jouw pensioenrechten verandert dan ook niets als je besluit te trouwen of te gaan samenwonen. Als echtpaar kom je mogelijks wel in aanmerking voor het ‘gezinstarief’.

    Je bent getrouwd

    Voor pensioenen van echtparen worden er twee tarieven gehanteerd: het tarief voor alleenstaanden en het gezinstarief. Het gezinstarief is in principe voordeliger, maar je komt er pas voor in aanmerking als aan volgende voorwaarden is voldaan:

    • jouw partner mag eigen beroepsactiviteiten uitoefenen, maar de inkomsten daaruit mogen niet hoger zijn dan bepaalde drempels;
    • jouw partner mag geen eigen pensioen ontvangen;
    • jouw partner mag geen sociale uitkeringen (werkloosheid, invaliditeit, ziekte) ontvangen.

    Hebben je en jouw partner recht op een pensioen als werknemer of als zelfstandige? De Federale Pensioendienst (FPD) berekent automatisch welke situatie voor je de voordeligste is! Je zal een pensioen aan gezinstarief óf twee pensioenen als alleenstaanden ontvangen.

    Meer informatie over het tarief voor alleenstaanden en het gezinstarief.

    Let op: ontvang je een overlevingspensioen of een pensioen berekend op basis van de loopbaan van jouw gescheiden echtgenoot of echtgenote? Als je hertrouwt, verlies je dat pensioen.

    Enkel gehuwden hebben recht op een overlevingspensioen.

    Je woont (wettelijk of feitelijk) samen

    Of je wettelijk of feitelijk samenwoont, heeft geen impact op jouw individuele pensioenrechten. Het gezinstarief geldt enkel voor getrouwde echtparen. Wettelijk of feitelijk samenwonen heeft geen gevolgen voor jouw ouderdomspensioen, jouw overlevingspensioen of jouw pensioen berekend op basis van de loopbaan van jouw gescheiden partner.

    Meer informatie over de pensioenrechten van samenwonenden.

  2. Ik leef met iemand samen, heeft dat gevolgen voor mijn recht op werkloosheidsuitkering?

    Jouw werkloosheidsuitkering hangt af van jouw gezinssituatie. Gedurende de eerste drie maanden ontvangen volledig werklozen een uitkering ten belope van 65 % van hun laatste loon (er werd wél een plafond ingesteld). In de negen maanden daarna, daalt dat percentage tot 60 %. Vanaf het tweede jaar werkeloosheid, hangt de uitkering af van jouw gezinssituatie. Er zijn drie mogelijke situaties:

    • je bent gezinshoofd: dat is diegene die samenwoont met een of meerdere gezinsleden die geen eigen inkomsten hebben;
    • je bent alleenstaande: je woont daadwerkelijk alleen;
    • je bent samenwonende: je bent geen gezinshoofd en geen alleenstaande.

    Meer informatie over die verschillende statuten lees je op de website van de RVA. De verschillende statuten stemmen overeen met heel specifieke en uiteenlopende situaties.

    Vanaf de 13de maand werkloosheid, ontvangen gezinshoofden een uitkering ten belope van 60 % van hun laatste loon. Voor alleenstaanden gaat het om 55 % van hun laatste loon. Samenwonenden hebben slechts recht op 40 % van hun laatste loon.

    De uitkeringen dalen daarna geleidelijk tot het forfaitair minimum wordt bereikt.

    Meer informatie over de berekening van werkloosheidsuitkeringen.

  3. Ik leef met iemand samen, heeft dat gevolgen voor mijn uitkering bij arbeidsongeschiktheid (ten gevolge van een ziekte of een ongeval in mijn privéleven)?

    Je bent werknemer

    Het eerste jaar van de arbeidsongeschiktheid, ontvang je 60 % van jouw laatste loon. We spreken in dat geval over ‘primaire arbeidsongeschiktheid’.

    Na dat eerste jaar heb je recht op een invaliditeitsuitkering berekend in functie van jouw gezinssituatie:

    • 65 % van jouw laatste loon indien je als rechthebbende gezinslasten hebt;
    • 55 % van jouw laatste loon indien je als rechthebbende alleenstaande bent en geen gezinslasten hebt;
    • 40 % van jouw laatste loon indien je als rechthebbende samenwoont en geen gezinslasten hebt.

    Meer informatie over uitkeringen wegens arbeidsongeschiktheid of invaliditeit voor werknemers.

    Je bent zelfstandige

    Ook voor zelfstandigen hangen de uitkeringen wegens arbeidsongeschiktheid af van de gezinssituatie.

    Meer informatie over uitkeringen wegens arbeidsongeschiktheid of invaliditeit voor zelfstandigen.